Hoe ik begon
Ik (André) woon vanaf november 2022 in mijn koepeltjeshuis.
In de woning is door vroegere eigenaren het nodige geknutseld met de elektrische bedrading en nu zitten er een paar lichtschakelaars op plekken, die ik persoonlijk minder handig vind.
Op de bovenverdieping zit er zelfs eentje achter een radiator. Die radiator stond vroeger anders opgesteld en werd later verplaatst.
Het gevolg was, dat soms lampen onnodig bleven branden, terwijl ik op andere momenten eerst in het donker een trap af moest om bij de schakelaar te komen. Beide vond ik minder geslaagd.
De schakelaars voor het trappenhuis zijn redelijk bereikbaar als je van beneden naar boven gaat, maar als ik van de bovenverdieping naar beneden wil, dan moet ik eerst in het donker van de trap af om het licht in de hal aan te kunnen doen.
In de gang boven, zat vroeger wel een lichtpunt, maar dat is nu weggewerkt achter een verlaagd plafond.
Ik heb al snel in de hal op de eerste verdieping een lamp opgehangen met een bewegingssensor die alleen reageert als het donker is. Een aanbieding van de Bouwhof.
Dat werkte prima en dus wilde ik zoiets ook op andere plaatsen in huis gaan monteren.
Maar er zijn helaas niet zoveel armaturen, die hetzelfde kunnen voor een redelijke prijs.
Ik ben daarom op zoek gegaan naar vergelijkbare mogelijkheden, maar niet noodzakelijk in een enkel apparaat en kwam toen uit op het Home Smart systeem van Ikea .
Er zijn andere merken die ongeveer hetzelfde kunnen, sommige uitgebreider of eenvoudiger, andere minder uitgebreid of complexer, maar de spullen van Ikea zijn prima en heel redelijk geprijsd.
De generieke aanduiding voor deze apparatuur is "Smart Home", maar Ikea noemt het "Home Smart", waarschijnlijk om prietpraat en gezeur van concurrenten te voorkomen.
Smart Home apparaten communiceren draadloos met elkaar met behulp van het Zigbee-protocol.
Dat is een beetje vergelijkbaar met Bluetooth en WiFi-apparatuur.
Verbindingen met Bluetooth zijn altijd alleen tussen twee apparaten onderling, terwijl WiFi-verbindingen altijd via een centraal punt lopen, het WiFi access point (AP). In de meeste woningen is de internetmodem ook meteen het WiFi AP.
Bij het Zigbee-protocol is geen sprake van een centraal communicatiepunt en kan elk apparaat praten met alle andere, eventueel zelfs door nog weer andere apparaten als tussenstation te gebruiken. Dit maakt het geheel behoorlijk robuust en laagdrempelig. Je hebt ook veel minder snel last van beperkingen in het bereik.
Mijn eerste stap
Mijn eerste stap was om een eenvoudige set aan te schaffen voor mijn hal op de begane grond.
2 slimme lampen en een bewegingssensor waren voldoende.
De sensor werd gekoppeld met de lampen en bij beweging in de hal gaan beide lampen branden en na enkele minuten weer uit.
Met een extra losse afstandbediening, die ook aan de lampen werd gekoppeld, kon ik ze ook handmatig in- of uitschakelen.
Het vervolg
Hierna ben ik wat dieper in de materie gedoken en heb bekeken wat er allemaal nog meer kan met dit spul en dat viel niet tegen.
Nu zijn mijn behoeften niet heel ingewikkeld, dus dat hielp ook.
Ik had al diverse lampen op tijdschakelaars staan, zoals zoveel mensen, en een van de problemen die ik daarmee had, was dat die tijdschakelaars om de zoveel tijd moeten worden verzet vanwege het lengen of korten van de dagen.
Voor dit probleem bleek een prima oplossing te bestaan in de vorm van een centrale hub (Dirigera) voor de Smart Home spullen.
Die is niet zozeer nodig als centraal communicatiepunt, maar hij bevat een processor, waardoor meer slimmigheid kan worden toegepast.
Die hub bestuur je via een App op de telefoon of tablet via WiFi en de hub bestuurt dan weer alles via Zigbee.
De app en hub eenmalig met elkaar laten kennis maken en daarna de lamp koppelen met de hub via een simpele procedure.
Via de hub kon ik nu een schemaatje maken om de lamp in te schakelen een half uur na zonsondergang en weer uit een half uur voor zonsopkomst, dus ongeveer halverwege de schemertijd.
De tijdschakelaar verdween in de kast en ik hoef nu nooit meer de tijd bij te stellen, want de hub houdt ook keurig rekening met het verlopen van de seizoenen.
Nu verder uitbouwen
Ik kreeg zo wel de smaak te pakken en heb vervolgens ook de lamp in de hal op de eerste verdieping vervangen door een Ikea-lamp en een sensor.
Die sensor heeft een eigen batterijtje en hangt met een stukje klittenband in de hal tegenover de trap.
Zodra iemand zijn hoofd bovenaan de onderste trap vertoond, of onderaan de bovenste trap is gekomen, gaat het licht in de hal vanzelf aan.
Op mijn werkkamer op de bovenverdieping hangt nu een lamp die ik met een afstandbediening op mijn bureau kan inschakelen, dus ik hoef daar niet meer achter die radiator te friemelen.
Andere "domme" lampen in huis op een tijdschakelaar zijn nu ook vervangen, dus als iemand daar nog aan heeft, dan kunnen er bij mij gratis een paar tijdschakelaars worden opgehaald.
Ook mijn spotje dat de koepel 's avonds verlicht draait nu in het systeem mee.
De hub regelt het allemaal centraal en ik heb er geen omkijken meer naar.
Wat kost dat allemaal?
Mijn totale investering voor al die dingen valt erg mee.
De hub is het duurste ding en kost wel € 60,-
De lampen en sensoren kosten alle ongeveer een tientje per stuk. Daarbij kunnen de lampen worden gedimd en kan de kleurtemperatuur wat worden aangepast.
Er zijn ook iets duurdere lampen die alle kleuren van de regenboog kunnen produceren, maar dat vind ik meer iets voor de kinderkamer (en die heb ik niet).
De Hue-lampen van Philips kunnen ongeveer hetzelfde, maar zijn een stuk duurder in aanschaf.
Heb je toevallig al Philips Hue-spullen in huis? Die gebruikt ook het Zigbee-protocol en dus kan Hue worden gekoppeld met Ikea .
Ook kan de Dirigera hub worden gekoppeld met Amazon Alexa, Google Assistant en Apple HomeKit., dan kun je de boel ook nog bedienen met spraakcommando's.
Afsluitend
Wat ook nog kan, maar waaraan ik op het moment nog geen behoefte heb is om andere soorten apparatuur te koppelen. Aan het systeem kunnen nog rolgordijnen, speakers en luchtzuiveringsapparaten, etc. worden gekoppeld.
Wat ik persoonlijk nog een voordeel vind is dat Ikea Home Smart geen internetverbinding nodig heeft om te kunnen functioneren.
Als je internetverbinding eruit ligt blijft alles dus gewoon functioneren en ook is er geen risico, dat een of andere vreemdeling via internet met je spullen zit mee te kijken en/of te luisteren of alle lampen in huis laat knipperen.
Met veel "slimme" spullen van andere merken bestaat dat risico helaas wel.
Dat geldt vooral voor de typische Chinese spullen, maar ook voor grote merken als Ring. En uiteraard is voor gebruik van Google Home Assistant, Amazon Alexa, Apple Siri, etc. ook altijd een internetverbinding noodzakelijk.
Een (naar mijn idee) groot probleem met dergelijke apparatuur is dat er een account bij de leverancier moet worden aangemaakt en alle communicatie met je mooie apparaten via internet, een server ergens ver weg en daarna naar de app van die fabrikant loopt.
Handig, want dan hoef je niet thuis te zijn om iets aan te kunnen zetten.
Maar als zo'n leverancier de server stopt na bijv. 10 jaar, of als hij een storing heeft, dan werken al die mooie apparaten ineens niet meer.